არქიტექტურული სტილები
ნეოლითური არქიტექტურის პერიოდი ახალ წელთაღრიცხვამდე თარიღდება.ამ პერიოდის განმავლობაში გამოყენებული ყველაზე გავრცელებული მასალები მოიცავდა სქელ ხის ბოძებს, ლერწმებს, თიხას, ქვას და ხის ტოტებს. შენობის ტექნიკა იცვლებოდა კულტურიდან კულტურამდე ცენტრალურ აზიაში ძირითადად ტალახის აგურის გამოყენებით და ევროპის სამშენებლო კონსტრუქციები ვატლისა და დაბის მეთოდით.
სტოუნჰენჯი
ნეოლითური არქიტექტურის ყველაზე ცნობილი მაგალითია სტოუნჰენჯი. უცნაურია ის ფაქტი ,რომ დღემდე არ ვიცით სტრუქტურის მშენებლობის საბოლოო მეთოდი, რამაც გამოიწვია მრავალი თეორია მისი მნიშვნელობისა და აშენების დანიშნულების შესახებ. მიუხედავად იმისა, რომ ზოგიერთი თეორია, როგორიცაა პროფესორ ჯეფრი უეინრაიტი, ვარაუდობს, რომ ეს იყო სამკურნალო ადგილი, სხვები, როგორიცაა მაიკ პარკერ პირსონი შეფილდის უნივერსიტეტიდან, თვლიან, რომ ეს იყო მიცვალებულთა სამფლობელო. ნებისმიერ შემთხვევაში, დღეს ის გახდა ბრიტანეთის ერთ-ერთი უდიდესი ტურისტული დანიშნულების ადგილი და ნეოლითური არქიტექტურის უდიდესი მაგალითია.
ანატოლია თურქეთი
ურგადან ექვს მილში მდებარეობს უძველესი ქალაქი სამხრეთ-აღმოსავლეთ თურქეთში. ახლახან გათხრილი ადგილი ცხადყოფს, რომ იგი პოტენციურად არის მსოფლიოში უძველესი ტაძარი. მოჩუქურთმებული სვეტების განლაგება ვარაუდობს, რომ ადგილზე არის მეგალითის გარკვეული ფორმა და შემდგომი მტკიცებულებები მიუთითებს მის ჩამოყალიბებაზე ნეოლითის ეპოქაში.
მეგალითური საფლავები
ევროპაში აღმოჩენილი მეგალითური სამარხები ძირითადად გამოიყენებოდა ნეოლითის პერიოდში, ნეოლითური ფერმერული თემების მიერ. სამარხები ნაგებია დიდი ქვის ფილებით , განსხვავდება ზომით და სხვადასხვა დანიშნულებით გამოიყენებოდა რეგიონების მიხედვით. ირლანდიაში, ინგლისში, შოტლანდიასა და საფრანგეთში აღმოჩენილ სამარხებს შორის კავშირები ბოლომდე არ არის გასაგები.
